Το τελευταίο χρονικό διάστημα παρουσιάζεται και στη χώρα μας μια συγκριτικά σημαντικά αυξημένη τάση εξαγοράς έργων ΑΠΕ, τα οποία βρίσκονται είτε εν λειτουργία είτε υπό ανάπτυξη, κατά κανόνα, δε, ευρίσκονται σε ώριμη αδειοδοτική φάση. Αυτή η τάση μάλλον δεν είναι τυχαία, συστοιχίζεται δε με παρόμοιες ενδείξεις που παρατηρούνται και σε άλλα κράτη μέλη της Ε.Ε.
Οι αποφασισθείσες πολιτικές για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής σε παγκόσμιο επίπεδο, με ιδιαίτερη έμφαση στο πλαίσιο της Ένωσης, οδηγούν αναπόφευκτα στην ανάγκη συγκροτημένων επενδυτικών πρωτοβουλιών στο χώρο των ΑΠΕ.
Σημαντικό είναι επίσης να επισημανθεί ότι η επίτευξη του νέου δεσμευτικού στόχου που πρότεινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προκειμένου το μερίδιο ηλεκτρικής ενέργειας παραγόμενης από ΑΠΕ που θα καταναλώνεται στην Ε.Ε. το 2030 να ανέλθει τουλάχιστον σε 27%, όπως συμφωνήθηκε τον Οκτώβριο του 2014 στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, έχει οδηγήσει στην υιοθέτηση Πρότασης για την αναθεώρηση της Οδηγίας για την προώθηση των ΑΠΕ (COM/2016/0767) με μέτρα τα οποία αποσκοπούν στην αντιμετώπιση των υφιστάμενων προβλημάτων που παρεμποδίζουν την ανάπτυξη έργων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, όπως η αβεβαιότητα για τους επενδυτές, τα διοικητικά εμπόδια, η ανάγκη για καλύτερη αποδοτικότητα από άποψη κόστους της ανάπτυξης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, καθώς και ο εντοπισμός παραμέτρων αδικαιολόγητης καθυστέρησης της αδειοδοτικής διαδικασίας και των επιμέρους συνεπειών της μη συμμόρφωσης προς τις αποφάσεις των αδειοδοτικών αρχών.
Για τη νομικά ασφαλή εξαγορά ενός έργου ΑΠΕ, είτε υπό εγκατάσταση είτε εν λειτουργία, είναι απαραίτητη η εκ μέρους εκάστου ενδιαφερόμενου επενδυτή διενέργεια πλήρους και εμπεριστατωμένου νομικού ελέγχου (legal due diligence) του υπό εξαγορά έργου από εξειδικευμένους συμβούλους, σκέλος του οποίου είναι ο έλεγχος της πιστής τήρησης των κείμενων διατάξεων που αφορούν στην αδειοδότηση του έργου.
Αναλόγως προς τα πορίσματα του νομικού ελέγχου και τις φορολογικολογιστικές παραμέτρους της εκάστοτε επιχειρηματικής συμφωνίας, αλλά και σε συνάρτηση με το στάδιο ωρίμανσης του έργου, προκρίνεται ο βέλτιστος τρόπος μεταβίβασης του έργου: είτε δια της απ’ ευθείας μεταβίβασης από τον κάτοχο (φυσικό ή νομικό πρόσωπο) της άδειας παραγωγής (για τα υπό εγκατάσταση έργα) ή του σταθμού ως αυτοτελούς παραγωγικής μονάδας – συνόλου παγίων από κοινού με το σύνολο των αδειών – συμβάσεων – εγκρίσεων και γνωμοδοτήσεων που αφορούν στο συγκεκριμένο σταθμό (για τα εν λειτουργία έργα), ήτοι «asset deal», είτε δια της μεταβίβασης των εταιρικών μεριδίων/μετοχών του νομικού προσώπου που κατέχει αντιστοίχως, είτε την άδεια παραγωγής, είτε είναι ο φορέας του εν λειτουργία σταθμού (share deal).
Ειδικότερα, η αδειοδοτική διαδικασία για την ανάπτυξη ενός υπό εγκατάσταση έργου ΑΠΕ διακρίνεται κατά κανόνα σε πέντε φάσεις, η δε μετάβαση κάθε φορά στην επόμενη φάση του έργου προϋποθέτει την ολοκλήρωση της προηγούμενης φάσης.
- Προηγείται χρονικά η χορήγηση άδειας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας για το υπό εγκατάσταση έργο ΑΠΕ. Εφόσον εμφιλοχωρήσει κάποια μεταβολή στο νομικό καθεστώς του κατόχου της αδείας, θα πρέπει να ελεγχθεί κατά περίπτωση εάν απαιτείται να λάβει χώρα τροποποίηση της άδειας παραγωγής με αίτηση του δικαιούχου της αδείας που υποβάλλεται ενώπιον της ΡΑΕ σύμφωνα με τα ειδικώς οριζόμενα στον «Κανονισμό Αδειών Παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και μέσω Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού και Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης». Σε περίπτωση μη τήρησης της ανωτέρω διαδικασίας, εφόσον απαιτείται, προβλέπεται η επιβολή κυρώσεων, που ποικίλουν από την επιβολή προστίμου μέχρι και την ανάκληση της άδειας παραγωγής. Συνεπώς, κατά το νομικό έλεγχο που προηγείται της μεταβίβασης ενός σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ, θα πρέπει να ελεγχθεί εάν ο δικαιούχος της αδείας έχει τηρήσει κατά το νομικά δέοντα τρόπο πρωτίστως τις υποχρεώσεις που απορρέουν από το σύνολο των κειμένων διατάξεων περί κοινοποιήσεων στις οποίες θα πρέπει να προβεί έναντι των αρμοδίων αρχών (ΡΑΕ, ΔΕΔΔΗΕ Α.Ε., ΛΑΓΗΕ Α.Ε.), σε περίπτωση που λάβει χώρα οποιαδήποτε μεταβολή (στη νομική κατάσταση του δικαιούχου, στα στοιχεία της αδείας κλπ).
- Μετά την έκδοση της άδειας παραγωγής, προβλέπεται η έγκριση των περιβαλλοντικών όρων [ΑΕΠΟ] κατόπιν χορήγησης γνωμοδοτήσεων στο πλαίσιο της διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδότησης εντός αποκλειστικών προθεσμιών, η άπρακτη παρέλευση των οποίων ισοδυναμεί με διατύπωση θετικής γνωμοδότησης από τις αρμόδιες αρχές. Κατά την έγκριση των περιβαλλοντικών όρων [ΑΕΠΟ] ελέγχεται και η τήρηση των κανόνων και των κριτηρίων χωροθέτησης του ειδικού χωροταξικού πλαισίου για την εγκατάσταση των μονάδων ΑΠΕ καθώς και τα συνοδά έργα συνδέσεως των σταθμών στο σύστημα μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας και των τυχόν έργων οδοποιίας. Παράλληλα με την περιβαλλοντική αδειοδότηση μπορεί επίσης να διατυπωθεί από τον δικαιούχο της αδείας και αίτημα για χορήγηση προσφοράς σύνδεσης προς τον αρμόδιο διαχειριστή (ΔΕΔΔΗΕ Α.Ε. ή ΑΔΜΗΕ Α.Ε. κατά περίπτωση). Η οριστικοποίηση της σχετικής προσφοράς επιτρέπει την αίτηση για χορήγηση άδειας εγκατάστασης, για την υπογραφή σύμβασης πώλησης του ηλεκτρικού ρεύματος που θα παράγεται από ΑΠΕ, η οποία με τον Ν. 4414/09.08.2016 μετονομάστηκε σε «ΣΥΜΒΑΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΙΚΗΣ ΠΡΟΣΑΥΞΗΣΗΣ ΣΤΑΘΜΟΥ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΑΠΟ Α.Π.Ε. ΚΑΙ Σ.Η.Θ.Υ.Α.» ή «Σταθερής Τιμής (Σ.Ε.Σ.Τ.) της Παραγόμενης Ηλεκτρικής Ενέργειας από Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α.», ενόψει του ότι προβλέπεται πλέον από 1/1/2017 καθεστώς στήριξης με τη μορφή λειτουργικής ενίσχυσης μέσω ανταγωνιστικής διαδικασίας υποβολής προσφορών, η οποία διενεργείται από τη Ρ.Α.Ε. Στην ΑΕΠΟ ενσωματώνεται και η σχετική Άδεια Επέμβασης σε δάσος ή δασική έκταση, κατά την παρ. 2 του άρθρου 58 του ν. 998/1979 (ΦΕΚ 289 Α`), εφόσον απαιτείται.
- Κατόπιν της έκδοσης της ΑΕΠΟ ακολουθεί η υποβολή αίτησης από τον δικαιούχο για τη χορήγηση άδειας εγκατάστασης. Σύμφωνα με το άρθρο 24 παρ. 3, 4 και 5 του Ν. 3983/2011, ο αδειούχος προβαίνει αµελλητί σε όλες τις αναγκαίες ενέργειες για την έκδοση άδειας εγκατάστασης μέσα σε 30 µήνες από την έκδοση της άδειας παραγωγής. Σημειώνεται ότι η συμφωνία ενός υπό εγκατάσταση έργου ΑΠΕ με τους όρους και προϋποθέσεις που θέτει το ειδικό χωροταξικό για τις ΑΠΕ ελέγχεται παρεμπιπτόντως σε κάθε στάδιο, ενώ παράλληλα επισημαίνεται ότι οι ρυθμίσεις του ειδικού χωροταξικού πλαισίου για τις ΑΠΕ υπερισχύουν κάθε περιφερειακού χωροταξικού σχεδίου και των λοιπών σχεδίων και μέσων χωροταξικού σχεδιασμού, περιλαμβανομένων των ρυθμιστικών και γενικών πολεοδομικών σχεδίων ή άλλων σχεδίων χρήσεων γης. Γι’ αυτό το λόγο, η διενεργούμενη νομική αξιολόγηση και έλεγχος πρέπει πάντα να περιλαμβάνουν προσεκτική εξέταση της συμβατότητας της σχεδίασης του έργου με το ειδικό χωροταξικό πλαίσιο για τις ΑΠΕ. Περαιτέρω, από την υποχρέωση λήψεως άδειας εγκατάστασης και λειτουργίας εξαιρούνται οι σταθμοί που απαλλάσσονται από την αντίστοιχη υποχρέωση για την έκδοση αδείας παραγωγής, όχι όμως και από την υποχρέωση τηρήσεως της διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδότησης πλην εκείνων των σταθμών με εγκατεστημένη ισχύ μη υπερβαίνουσα συγκεκριμένα όρια ανάλογα με την κατηγορία του έργου.
- Για την έναρξη των κατασκευαστικών έργων απαιτείται για τις δομικές κατασκευές η λήψη πολεοδομικής αδείας, η οποία προηγείται της υποβολής αίτησης για άδεια λειτουργίας. Για τις μη δομικές κατασκευές προβλέπεται εξαιρετικά για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων και ανεμογεννητριών η απλούστερη και συντομότερη διαδικασία της έγκρισης εργασιών δόμησης μικρής κλίμακας αντί της έκδοσης οικοδομικής άδειας. Κατ’ εξαίρεση, για την τοποθέτηση φωτοβολταϊκών συστημάτων σε κτίρια και για ισχύ μέχρι των 100 KW, αντί της έκδοσης έγκρισης εργασιών δόμησης μικρής κλίμακας, προβλέπεται μόνο η έγγραφη γνωστοποίηση των εργασιών αυτών στο Διαχειριστή του Δικτύου13. Ωστόσο, πλέον με τον Ν. 4495/2017 εισήχθησαν σημαντικότατες νέες σχετικές διατάξεις, οι οποίες και αυτές πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά τον διενεργούμενο νομικό έλεγχο.
- Τέλος, μετά την έκδοση της άδειας εγκατάστασης και των απαιτούμενων πολεοδομικών αδειών, πρέπει να λάβει χώρα, κατόπιν σχετικής έγκρισης των αρμοδίων υπηρεσιών, η ολοκλήρωση των τεχνικών ελέγχων της δοκιμαστικής λειτουργίας του σταθμού, ενώ έπεται η έκδοση της άδειας λειτουργίας. Στο στάδιο αυτό είναι απαραίτητο να ελεγχθεί εάν η άδεια εγκατάστασης είναι σε ισχύ, όπως επίσης το ενδεχόμενο να έχει αυτοδικαίως παραταθεί η ισχύς της άδειας εγκατάστασης και λειτουργίας και των οριστικών προσφορών σύνδεσης που παρέχεται στον κάτοχο του σταθμού Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. ο οποίος συνάπτει Σύμβαση Λειτουργικής Ενίσχυσης Διαφορικής Προσαύξησης (Σ.Ε.Δ.Π.), όπως προβλέπεται στο νόμο 4495/2017.
Συνοψίζοντας, ενόψει της ενίοτε σημαντικής πολυπλοκότητας της αδειοδοτικής διαδικασίας ανάπτυξης ενός έργου ΑΠΕ καθώς και της πλειάδας των εφαρμοζόμενων, συχνά εμβόλιμων νομοθετικών διατάξεων απαιτείται εκ των ων ουκ άνευ η διενέργεια ενός πλήρους και εμπεριστατωμένου νομικού ελέγχου του υπό εξαγορά έργου σε όλα τα επίπεδα από εξειδικευμένους νομικούς συμβούλους διαθέτοντες την αναγκαία εμπειρία και κυρίως εξειδικευμένη γνώση, προκειμένου να διασφαλίζεται η δέουσα νομική ασφάλεια για τον ενδιαφερόμενο επενδυτή.
Έχει διαπιστωθεί, παράλληλα, σε πλείστες περιπτώσεις ότι ελλείψεις και εκκρεμότητες της τηρηθείσας αδειοδοτικής διαδικασίας δύναται να ανακύψουν και δημιουργήσουν σοβαρά προβλήματα ακόμη και σε μεταγενέστερο χρονικό σημείο και δη κατόπιν της σύνδεσης ενός έργου ΑΠΕ στο δίκτυο μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, γεγονός που δύναται να θέσει σε κίνδυνο την ακώλυτη λειτουργία του σταθμού.
Πηγή: energypress.gr
