Οι παράμετροι που καθορίζουν την τιμή της ενέργειας και θα αναλυθούν παρακάτω χωρίζονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες, τις ποιοτικές και τις ποσοτικές παραμέτρους.
Στο συγκεκριμένο άρθρο θα προσπαθήσουμε να αναλύσουμε τις παραμέτρους που καθορίζουν την τιμή της Ενέργειας. Για να επιτευχθεί αυτό το δύσκολο εγχείρημα θα πρέπει να λάβουμε υπόψη μας πολλούς παράγοντες και παραμέτρους. Οι παράμετροι που θα αναλύσουμε χωρίζονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες, τις ποιοτικές και τις ποσοτικές παραμέτρους.
Ποιοτικές παράμετροι είναι οι παράμετροι που παρατηρούνται αλλά δεν μπορούν να μετρηθούν. Είναι σε αντίθεση με ποσοτικές παραμέτρους που είναι μετρήσιμες και αποτελούν μια σειρά μεγεθών που μπορούν να υπολογισθούν. Οι ποιοτικοί παράγοντες, μερικές φορές αναφέρονται ως: «απαράβατοι» παράγοντες, ωστόσο, δεν υπάρχει ένας συγκεκριμένος τρόπος ή μέθοδος που μπορεί να εφαρμοστεί ώστε να αντληθούν πληροφορίες με ασφάλεια. Παρόλα αυτά υπάρχουν μερικοί άλλοι τρόποι και τεχνικές για να πάρουμε τις απαραίτητες πληροφορίες, όπως συνεντεύξεις, διμερείς συνομιλίες, παρακολούθηση κ.ά. Πολλοί ποιοτικοί παράγοντες που εξαιρούνται από τα μελλοντικά σενάρια των τιμών της ενέργειας, οφείλεται στο γεγονός ότι οι επιπτώσεις τους δεν μπορούν να εκφραστούν σε ακριβή μεγέθη. Ως εκ τούτου, δεν μπορούμε να αγνοήσουμε αυτές τις παραμέτρους, διότι οι επιπτώσεις αυτές μπορούν να διαδραματίσουν έναν πολύ σημαντικό ρόλο για το τελικό αποτέλεσμα, στην προκειμένη περίπτωση την τιμή της ενέργειας. Στη συνέχεια θα προσπαθήσουμε να αναλύσουμε τις παραμέτρους αυτές.
Μερικές ποιοτικές παράμετροι που μπορούν να εξετασθούν σε μελλοντικά σενάρια των τιμών της ενέργειας είναι:
Κοινωνικοί παράμετροι: Πρώτα απ ‘όλα, η τρέχουσα οικονομική κρίση οδήγησε σε υψηλές τιμές του πετρελαίου καθώς και σε υψηλές τιμές των τροφίμων και αύξηση πληθωρισμού. Είναι επίσης σημαντικό να αναφερθεί ότι η αύξηση του πληθυσμού μπορεί να επηρεάσει ένα σενάριο των τιμών της ενέργειας. Ωστόσο, είναι πολύ δύσκολο να προβλέψουμε τη μελλοντική αύξηση του πληθυσμού που εξαρτάται από ποικίλους παράγοντες (νέες ασθένειες, πόλεμοι, φυσικές καταστροφές, τρομοκρατία, νέες θεραπείες, καταπολέμηση καρκίνου κ.ά.). Επίσης οι πόλεμοι, οι απεργίες, τα εμπάργκο κ.ά. επηρεάζουν την παγκόσμια οικονομία, λόγω των διαταραχών του εφοδιασμού. Εθνικές συγκρούσεις επηρεάζουν επίσης τη σταθερότητα των εθνών που εξάγουν πετρέλαιο, για παράδειγμα, τον πόλεμο στο Ιράκ και τη Λιβύη. Η παγκόσμια οικονομία εισέρχεται σε μείζονα οικονομική ύφεση.
Πολιτικές παράμετροι: Οι κυβερνήσεις έχουν αρχίσει και επενδύουν σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) ή άλλες τεχνολογίες και μορφές ενέργειας, όπως η πυρηνική και προσπαθούν να μειώσουν την καύση ορυκτών καυσίμων και την εκπομπή ρύπων για να συμβαδίσουν με τις απαιτήσεις του πρωτοκόλλου του Κιότο αλλά και για την ανάπτυξη εταιρειών, καινοτομιών και εξοικονόμηση πόρων που θα αποφέρουν οικονομικά οφέλη.
Πρώτα απ ‘όλα, θα πρέπει να αποφεύγουν:
• Συγκρούσεις μεταξύ των παραγωγών ενέργειας και πετρελαίου
• Εντάσεις μεταξύ χωρών παραγωγής φυσικού αερίου και πετρελαίου
• Απεργίες και προβλήματα με τα συνδικάτα
Επιπλέον, οι κυβερνήσεις πρέπει να προσπαθήσουν να
• Επιτύχουν καινούριες εισροές επενδύσεων
• Διαπραγμάτευση προμήθειας σε προσιτές τιμές με τους παραγωγούς ενέργειας
• Θέσπιση κανόνων παγκοσμίως για το εμπόριο της ενέργειας
• Φορολογικά κίνητρα ή κυρώσεις
• Την ενθάρρυνση των ιδιωτικών και κοινοτικών επενδύσεων στις ΑΠΕ και σε νέες τεχνολογίες φιλικές προς το περιβάλλον
• Χρήση ΑΠΕ στα δημόσια κτίρια και μέσα μεταφοράς
• Η ανακάλυψη μιας νέας μεθόδου για την άντληση πετρελαίου ή μια νέα τεχνολογία παραγωγής ενέργειας θα άλλαζε δραματικά τα σενάρια των τιμών.
Η προώθηση της εξοικονόμησης ενέργειας να γίνει τρόπος ζωής μέσω εκστρατειών
– Χρήση των μέσων μαζικής μεταφοράς
– Προώθηση της ανακύκλωσης
– Χρήση βίο-καυσίμω
– Χρήση φιλικά προς το περιβάλλον υλικά
Η τεχνολογική εξέλιξη:
Η τεχνολογική αλλαγή και εξέλιξη της τεχνολογίας θα επηρεάσει την τιμή της ενέργειας. Οι κυβερνήσεις προωθούν μέσω των νόμων την χρήση των ΑΠΕ και τεχνολογιών εξοικονόμησης ενέργειας. Επιπλέον, προσπαθούν να βελτιωθούν οι υπάρχουσες τεχνικές και τεχνολογίες φιλικές προς το περιβάλλον για την εξοικονόμηση της ενέργειας κυρίως μέσω της χρηματοδότησης για έρευνα. Για παράδειγμα ένα μεγάλο βήμα έγινε με τη χρήση της πυρηνικής ενέργειας με δύο νέα εργοστάσια στη Βουλγαρία αλλά και με το νέο αγωγό Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολη που θα μεταφέρει φυσικό αέριο σε όλη την Ευρώπη μέσω της Ελλάδας. Επίσης σημαντικό θεωρείται η χρήση αερίου στα αυτοκίνητα και η χρήση βίο-καυσίμων.
Η ταχύτατη ανάπτυξη χωρών του τρίτου κόσμου:
Η ταχύτατη ανάπτυξη και εισροή στην αγορά χωρών όπως η Κίνα και η Ινδία έχουν αλλάξει τον επενδυτικό χάρτη, καθώς και αρκετές χώρες της Λατινικής Αμερικής και της Αφρικής αναπτύσσονται τόσο γρήγορα ώστε οι ενεργειακές ανάγκες τους να υπερβαίνουν σε μεγάλο βαθμό τα αποθέματα πετρελαίου παγκοσμίως. Για παράδειγμα, η κατανάλωση ενέργειας στην Κίνα έχει αυξηθεί δραματικά από 16,5 εκατομμύρια terajoules το1980 σε 46 εκατομμύρια terajoules το 2008 αύξηση περίπου κατά 3 φορές. Επιπροσθέτως η Κίνα παράγει περίπου το 11% της συνολικής παραγωγής ενέργειας παγκοσμίως. Αυτό το ποσοστό της παγκόσμιας ενέργειας που παράγεται από την Κίνα συνδυάζει άνθρακα, πετρέλαιο, υδροηλεκτρική ενέργεια, φυσικό αέριο, πυρηνική ενέργεια. Αν και φαίνεται ότι η παραγωγή και η κατανάλωση ενέργειας στην Κίνα είναι πλέον ισορροπημένη, η εξαιρετικά γρήγορη βιομηχανική ανάπτυξη στη χώρα αυτή, θα υπερβεί σύντομα το ποσό παραγωγής. Εκτός από την Κίνα, η Ινδία αναπτύσσεται εξίσου γρήγορα. Η ακρίβεια είναι μια σημαντική παράμετρος στην επιλογή και δοκιμή μιας τεχνικής πρόβλεψης. Η έλλειψη της παγκόσμιας ποιοτικής προσέγγισης, τα ανακριβή στοιχεία σε συνδυασμό με τα ασταθή μοντέλα και τους ερευνητές που προσπαθούν να εξηγήσουν το μέλλον βασιζόμενοι στο παρελθόν είναι οι κύριοι παράγοντες που εμφανίζονται σφάλματα στις προβλέψεις (Reay,2000). Οι ερευνητές προσπαθούν να ποσοτικοποιήσουν τις ποιοτικές παραμέτρους προκειμένου να βγάλουν ασφαλή συμπεράσματα. Είναι πολύ δύσκολο για κάποιον να προβλέψει ποιοτικές παραμέτρους και τον συνδυασμό αυτών, αλλά είναι ο καλύτερος τρόπος για να εξαλειφθούν τα λάθη και να γίνουν ακριβείς προβλέψεις. Αυτό είναι το πιο δύσκολο και κρίσιμο μέρος της πρόβλεψης. Η βαθιά γνώση και η σωστή εφαρμογή σε κάθε περίπτωση. Δυστυχώς, οι παράμετροι είναι τόσες πολλές και τόσο ασταθείς που είναι πολύ δύσκολο να γίνουν ακριβείς προβλέψεις. Αλλά αυτό δεν εξαρτάται μόνο από τον χαρακτήρα των παραμέτρων, αλλά και την ορθή χρήση των εργαλείων και μεθόδων που έχουν αναπτυχθεί για την πρόβλεψή τους. Φυσικά, η παρουσία και των δύο είναι απαραίτητη. Οι ποσοτικές παράμετροι δίνουν τους αριθμούς και τα στατιστικά στοιχεία και οι ποιοτικές δίνουν μια καλύτερη αίσθηση του περιβάλλοντος και σαφέστερη άποψη. Και οι δύο, παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στην πρόβλεψη των τάσεων και των μελλοντικών αποτελεσμάτων, προσπαθώντας να προβλέψουν το μέλλον. Μερικές ποιοτικές παράμετροι μπορούν να προσδιοριστούν ποσοτικά από τα αποτελέσματα ή την καταγραφή δεδομένων. Για παράδειγμα, η αλλαγή στο πρότυπο της ζωής μπορούν να μετρηθούν χρησιμοποιώντας δείκτες όπως το εθνικό προϊόν ή το κατά κεφαλήν εισόδημα. Επίσης, παρότι η απόφαση των επιχειρήσεων να επενδύσουν σε τεχνολογίες ΑΠΕ μπορεί να είναι μια ποιοτική παράμετρος, το ποσοστό των επενδύσεων στις τεχνολογίες αυτές ή ακόμη και η παραγωγή ενέργειας από τις τεχνολογίες αυτές μπορούν να μετρηθούν. Η αλλαγή των συνηθειών και των προτιμήσεων του λαού μπορεί να είναι αδύνατο να μετρηθεί, αλλά μπορεί να υπολογιστεί η ενέργεια που καταναλώνεται από τα πλυντήρια, τους ηλιακούς θερμοσίφωνες για τη θέρμανση νερού, που χρησιμοποιούνται συνήθως από το μπλοκ των σπιτιών, τις πωλήσεις των ενεργειακά αποδοτικών συσκευών, όπως λέβητες συμπύκνωσης, οι πωλήσεις των υβριδικών ή υδρογονοκίνητων αυτοκινήτων, ή ακόμα και το ποσό των αποβλήτων που ανακυκλώνονται σε μια χρονική περίοδο. Καθώς και οι διαπραγματεύσεις και οι συμφωνίες μεταξύ των χωρών σχετικά με τις συμβάσεις των τιμών της ενέργειας, παραδείγματος χάριν την έκπτωση που μπορούν να λάβουν στο πετρέλαιο ή το φυσικό αέριο σε σχέση με τις τιμές κάποιας άλλης χώρας ή εταιρείας.
Τέλος, άλλες ποιοτικές παράμετροι που μπορούν να ποσοτικοποιηθούν είναι:
1. Η εξάντληση των αποθεμάτων ορυκτών καυσίμων (δισεκατομμύρια βαρέλια)
2. Βαρέλια πετρελαίου που εξάγονται
3. Αποθέματα πετρελαίου (δισεκατομμύρια βαρέλια)
4. Υπολογισμός της κατανάλωσης των νέων οικονομικών δυνάμεων (Κίνα, Ινδία, εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα)
5. Εκτίμηση του ΑΕΠ (ακαθάριστο προϊόν της ανάπτυξης)
6. Πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα του ΟΠΕΚ(εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα)
7. Οποιεσδήποτε άλλες μακροοικονομικές αβεβαιότητες
8. Ποσότητα εξόρυξης πετρελαίου (εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα)
9. Η αύξηση του πληθυσμού
10. Οποιαδήποτε οικονομική πολιτική που μπορεί να επηρεάσουν την τιμή της ενέργειας
11. Επιλογή νέας τεχνολογίας φιλική προς το περιβάλλον
12. Υπολογίστε τις εκπομπές CO2 ανά άτομο
13. Ανακαίνιση / Αναβάθμιση του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας
Σεραφείμ Γεωργακόπουλος – Πολιτικός Μηχανικός Τ.Ε. , MSc in Energy,
email: makgeor@hotmail.com
