Στις 31 Μαρτίου 2015, το Πρόγραμμα Περιβάλλοντος των Ηνωμένων Εθνών (UNEP) δημοσιοποίησε την ένατη έκθεση πάνω στις Παγκόσμιες Τάσεις των Επενδύσεων στην Ανανεώσιμη Ενέργεια.
Τα νέα κρίνονται θετικά καθώς το 2014 ήταν το καλύτερο έτος ως προς τη νέα εγκατεστημένη ισχύ. Την έκθεση ετοίμασαν το Κέντρο Συνεργασίας με το UNEP της Σχολής της Φρανκφούρτης και το Bloomberg New Energy Finance.
Παρά την κατάρρευση των διεθνών τιμών του πετρελαίου σε ποσοστό άνω του 50% προς τα τέλη του 2014, οι παγκόσμιες επενδύσεις στις ΑΠΕ σημείωσαν σημαντική άνοδο 17% σε σύγκριση με το 2013. Τη διετία 2012-2013, οι επενδύσεις στις ΑΠΕ είχαν υποχωρήσει, όχι λόγω μείωσης της ισχύος αλλά εξαιτίας της σημαντικής πτώσης στις τιμές του εξοπλισμού, ειδικά στα φωτοβολταϊκά και τα αιολικά.
Σε απόλυτους αριθμούς, οι παγκόσμιες επενδύσεις στις ΑΠΕ το 2014 έφτασαν τα 270 δισ. δολάρια έναντι 232 δισ. δολάρια το 2013 και μόλις 3% κάτω από το ρεκόρ των 279 δισ. δολαρίων του 2011.
Καταγράφηκε πρωτοφανής ανάπτυξη των φωτοβολταϊκών στην Κίνα, ειδικά στα μεγάλα φωτοβολταϊκά ισχύος άνω του ενός Μεγαβάτ και στην Ιαπωνία, στα μικρότερα όμως συστήματα. Στις δύο ασιατικές χώρες επενδύθηκε το ήμισυ των κεφαλαίων που προσέλκυσε η ηλιακή ενέργεια παγκοσμίως.
Σημαντικές επενδύσεις έγιναν επίσης στα υπεράκτια αιολικά πάρκα στην Ευρώπη, κυρίως στη Βρετανία. Φωτοβολταϊκά και αιολικά συγκέντρωσαν το 90% των συνολικών επενδυτικών κεφαλαίων σε έργα ΑΠΕ.
Ανά τεχνολογία
Οι επενδύσεις στην ηλιακή ενέργεια (φωτοβολταϊκά και ηλιοθερμικά συστήματα) αυξήθηκαν κατά 25% στα 149,6 δισ. δολάρια με τη νέα ισχύ να διαμορφώνεται στα επίπεδα-ρεκόρ των 46 Γιγαβάτ.
Στα αιολικά αυξήθηκαν κατά 11% στα 99,5 δισ. δολάρια με 49 Γιγαβάτ νέας ισχύος.
Αύξηση 27% καταγράφηκε και στις επενδύσεις στη γεωθερμία στα 2,7 δισ. δολάρια.
Τα βιοκαύσιμα, η βιομάζα, η ενέργεια από απορρίμματα και τα μικρά υδροηλεκτρικά κατέγραψαν μικρή πτώση.
Συγκριτικά με τις συμβατικές πηγές ενέργειας, τα 103 Γιγαβάτ νέας ανανεώσιμης ενέργειας, πρωτοφανής επίδοση, που προστέθηκαν αντιστοιχούν στην ισχύ 158 πυρηνικών αντιδραστήρων στις ΗΠΑ.
Η νέα ισχύς του 2014 ξεπέρασε τα 86 Γιγαβάτ του 2014, τα 89 Γιγαβάτ του 2012 και τα 81 Γιγαβάτ του 2011.
Ηλεκτροπαραγωγή
Όσον αφορά στην ηλεκτροπαραγωγή, τα φωτοβολταϊκά, τα αιολικά, η βιομάζα, η ενέργεια από απορρίμματα, η γεωθερμία, τα μικρά υδροηλεκτρικά και η θαλάσσια ενέργεια (κυματική και παλιρροϊκή) κάλυψαν το 9,1% της παγκόσμιας ηλεκτροπαραγωγής το 2014, μισή ποσοστιαία μονάδα πάνω από το προηγούμενο έτος.
Ισοδύναμη αύξηση στα ορυκτά καύσιμα θα μεταφραζόταν σε απελευθέρωση 1,3 Γιγατόνων διοξειδίου του άνθρακα, το διπλάσιο δηλαδή των ετήσιων εκπομπών της αεριοβιομηχανίας (τις τελευταίες εξελίξεις για το θέμα αυτό μπορείτε να διαβάσετε στο econews).
Γεωγραφική κατανομή της νέας “καθαρής” ισχύος
Οι ΑΠΕ αναπτύχθηκαν με ταχείς ρυθμούς στις αναπτυσσόμενες αγορές όπου οι επενδύσεις εκτινάχθηκαν κατά 36% στα 131,3 δισ. Την πρώτη πεντάδα των αναπτυσσόμενων χωρών που προσέλκυσαν επενδυτικά κεφάλαια συνθέτουν η Κίνα ($83,3 δισ.), η Βραζιλία ($7,6 δισ.), η Ινδία ($7,4 δισ.) και η Νότιος Αφρική ($5, δισ.). Ακολουθούν η Ινδονησία, η Χιλή, το Μεξικό, η Κένυα και η Τουρκία με επενδύσεις άνω του ενός δισ. δολαρίων.
Αντίθετα, στις ανεπτυγμένες χώρες οι επενδύσεις αυξήθηκαν μόλις κατά 3% -αλλά πάνω από τις αναπτυσσόμενες σε απόλυτους αριθμούς- στα 138,9 δισ. δολάρια.
Με επενδύσεις 83,3 δισ. δολάρια η Κίνα κατέγραψε άνοδο 39% σε σύγκριση με το 2013. Στις ΗΠΑ επενδύθηκαν λιγότερα από τα μισά με 36,3 δισ. δολάρια, ενώ η Ιαπωνία με 35,7 δισ. δολάρια σημείωσε νέο ρεκόρ με αύξηση 10% σε σύγκριση με το 2013.
Πολιτικές
Οι συγγραφείς της έκθεσης επισημαίνουν το πρόβλημα της πολιτικής αβεβαιότητας σε πολλές αγορές και τα δομικά προβλήματα στα συστήματα και τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας τα οποία αναστέλλουν την ταχύτερη διείσδυση των ΑΠΕ και ιδίως των αιολικών και των φωτοβολταϊκών στο ενεργειακό μείγμα.
Στην Ευρώπη, οι υποστηρικτικοί μηχανισμοί των ΑΠΕ, όπως οι εγγυημένες τιμές και τα πράσινα πιστοποιητικά βρίσκονται υπό αναθεώρηση και προωθούνται οι δημοπρασίες και τα ανώτατα όρια επιδότησης που στόχο έχουν να συγκρατήσουν τις αυξήσεις που επωμίζονται οι καταναλωτές.
Στη Νότια Ευρώπη, γεωγραφική περιοχή όπου ανήκει και η Ελλάδα,το επενδυτικό ενδιαφέρον έχει “παγώσει” εξαιτίας των αναδρομικών μειώσεων και της κατάργησης των συμβάσεων όχι μόνο στη χώρα μας, αλλά και στην Ιταλία και την Ισπανία.
Χρηματοδοτικοί μηχανισμοί
Η χρηματοδότηση έργων μεγάλης κλίμακας αυξήθηκε κατά 10% στα 170,7 δισ. δολάρια. Από την άλλη πλευρά, η χρηματοδότηση μικρών έργων ισχύος κάτω από ένα Μεγαβάτ εκτινάχθηκε κατά 34% στα 73,5 δισ. δολάρια με τα φωτοβολταϊκά στις στέγες κατοικιών και επιχειρήσεων να αναδεικνύονται σε μια ταχύτατα αναπτυσσόμενη αγορά. Η υψηλότερη άνοδος καταγράφηκε στις ΗΠΑ, την Ιαπωνία και την Κίνα.
Η εξασφάλιση επενδυτικών κεφαλαίων έγινε κατά 43% στις χρηματιστηριακές αγορές όπου συγκεντρώθηκαν 15,1 δισ. δολάρια τα οποία συνέβαλαν στην ανάκαμψη των ΑΠΕ στην Ευρώπη.
Τα κεφάλαια επιχειρηματικών συμμετοχών (Venture capital) και τα κεφάλαια ιδιωτικών συμμετοχών διαμορφώθηκαν στα 2,8 δισ. δολάρια με αύξηση 27% σε σύγκριση με το 2013. Οι επενδύσεις στην Έρευνα και Ανάπτυξη αυξήθηκαν κατά 2% στα 11,7 δισ. δολάρια με τις εταιρείες να επενδύουν 6,6 δισ. και τα κράτη τα υπόλοιπα 5,1 δισ. δολ.