Υπολογίζοντας κόστη και οφέλη της χρήσης BIM στους Δημόσιους Διαγωνισμούς

Το ευρωπαϊκό οικοσύστημα της κατασκευής βρίσκεται στο επίκεντρο ενός σκληρού αλλά και πολλά υποσχόμενου συνόλου οικονομικών, περιβαλλοντικών και κοινωνικών προκλήσεων. Ως ένα από τα 14 βιομηχανικά οικοσυστήματα στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι υπεύθυνο για σχεδόν το 9% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος της ΕΕ, το 7% της απασχόλησης και αποτελείται από 3,1 εκατομμύρια επιχειρήσεις, οι περισσότερες από τις οποίες είναι μικρομεσαίες.


Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ορίσει την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση ως υψηλής προτεραιότητας για τα επόμενα χρόνια. Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία (European Green Deal) στοχεύει στο να μετατρέψει την Ευρωπαϊκή Ένωση σε μια δίκαιη και ευημερούσα κοινωνία με μια σύγχρονη, οικονομικά αποδοτική και ανταγωνιστική οικονομία. Ταυτόχρονα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι αποφασισμένη να κάνει αυτή τη δεκαετία μια «Ψηφιακή δεκαετία για την Ευρώπη», με σαφή εστίαση στα δεδομένα, την τεχνολογία και τις υποδομές, και να ενισχύσει την ψηφιακή κυριαρχία της ΕΕ. Το οικοδομικό οικοσύστημα μεταμορφώνεται, υιοθετώντας τα οφέλη των ψηφιακών εργαλείων και τεχνολογιών. Το Building Information Modeling (BIM) είναι ένα από τα βασικά εργαλεία που μεταμορφώνει το οικοσύστημα κατασκευής καθώς και τη διαχείριση και τις παρεμβάσεις στο δομημένο περιβάλλον.

Η οδηγία της ΕΕ για τις δημόσιες συμβάσεις του 2014, ενθαρρύνει τους δημόσιους φορείς να χρησιμοποιούν BIM στους διαγωνισμούς για κατασκευαστικά έργα. Σε αυτή τη βάση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συνεργάζεται στενά με την Ομάδα Εργασίας της ΕΕ για την προώθηση του BIM (EU BIM Task Group) από το 2016. Στην Ομάδα Εργασίας μετέχουν εκπρόσωποι από 27 κράτη-μέλη.

Η Ελλάδα συμμετέχει από το 2018 με εκπρόσωπο του Τεχνικού Επιμελητηρίου της Ελλάδας που είναι Μέλος στην Ομάδα Εργασίας και συμμετέχει ενεργά σε όλες τις πρωτοβουλίες για την προώθηση του BIM, αφού εκλέχτηκε ομόφωνα και στη Διευθύνουσα Επιτροπή της Ομάδας (EU BIM Task Group/Steering Committee).

Σίγουρα, πρέπει να υλοποιηθούν αρκετές δράσεις στο επίπεδο της ΕΕ και κυρίως σε εθνικό επίπεδο για να γίνει το BIM ο κανόνας στις δημόσιες συμβάσεις κατασκευής. Η μεθοδολογία της ανάλυσης κόστους-οφέλους για τη χρήση του BIM στις δημόσιες συμβάσεις είναι ένα από τα πρώτα παραδοτέα του προγράμματος «Renovation Wave Communication (2020)» και στοχεύει στη δημιουργία των προϋποθέσεων για την εισαγωγή του BIM στις δημόσιες συμβάσεις για μεμονωμένα δημόσια έργα, επιδεικνύοντας τα κόστη και τα οφέλη από τη δική τους οπτική.

Η μεθοδολογία αναπτύχθηκε με τρεις βασικούς στόχους:

  1. Τη δημιουργία ενός μοντέλου που μετρά το κόστος και τα οφέλη για τη χρήση του BIM σε δημόσια κατασκευαστικά έργα, λαμβάνοντας επίσης υπόψη τις δαπάνες, τα έσοδα και τα μη χρηματικά οφέλη.
  2. Την επικύρωση αυτού του μοντέλου, επιδεικνύοντας τη συνάφεια και την πρακτική του εφαρμογή μέσω 6 περιπτωσιολογικών μελετών, αντιπροσωπευτικών διαφόρων τύπων έργων.
  3. Τη σύνταξη ενός ενημερωτικού και εύχρηστου εγχειριδίου που απευθύνεται σε δημόσιους φορείς στην ΕΕ που θέλουν να μάθουν περισσότερα για αυτό.

Το εγχειρίδιο αντιπροσωπεύει το έργο που πραγματοποίησε η RINA Consulting S.p.A. και ο υπεργολάβος της, B1P Group S.r.l. στο πλαίσιο της σύμβασης παροχής υπηρεσιών GRO-SME-F-101 «Μεθοδολογία ανάλυσης κόστους-οφέλους για τη χρήση του BIM σε δημόσιους διαγωνισμούς», σε συνεργασία με την Ομάδα EU BIM Task Group.

Το έγγραφο είναι διαρθρωμένο σε πέντε κύρια κεφάλαια που παρουσιάζουν την ανάλυση που πραγματοποιήθηκε κατά τη διάρκεια του έργου και τα αποτελέσματα που προέκυψαν.

Η πρώτη ενότητα παρουσιάζει το θέμα που αναπτύχθηκε στα μέρη που ακολουθούν και παρουσιάζει τον σκοπό του εγχειριδίου στις δημόσιες οντότητες που είναι η ομάδα-στόχος.

Το δεύτερο κεφάλαιο παρέχει πληροφορίες σχετικά με την παρούσα κατάσταση της υιοθέτησης BIM στο δημόσιο τομέα, μέσω της βιβλιογραφικής έρευνας, των συνεντεύξεων και μιας διαδικτυακής έρευνας.

Η τρίτη και η τέταρτη ενότητα αντιπροσωπεύουν τον πυρήνα του εγγράφου. Το τρίτο κεφάλαιο παρουσιάζει το εργαλείο ανάλυσης κόστους-οφέλους (CBA), που περιγράφει την προσέγγιση και τη μεθοδολογία που χρησιμοποιήθηκε για τη δημιουργία του και έναν βήμα προς βήμα οδηγό για να μάθετε πώς να προσομοιώσετε μια ανάλυση κόστους-οφέλους χρησιμοποιώντας το εργαλείο.

Η τέταρτη ενότητα είναι μια πρακτική εφαρμογή του εργαλείου CBA σε έξι μελέτες περιπτώσεων, που αντιπροσωπεύουν διάφορους τύπους έργων (υποδομές και κτίρια μικρής κλίμακας με διαφορετικούς προϋπολογισμούς και καλύπτουν διάφορες φάσεις του κύκλου ζωής), προκειμένου να δείξει την εγκυρότητα του μοντέλου. Το τελευταίο κεφάλαιο περιλαμβάνει τα συμπεράσματα όλων των εργασιών που εκτελέστηκαν.

Αναλυτικά, το εγχειρίδιο για τη μεθοδολογία: εδώ

Το μοντέλο για τον υπολογισμό κόστους – οφέλους: εδώ

Απάντηση