Σύμφωνα με το νομοσχέδιο μία ενεργειακή κοινότητα να μπορεί να παράγει, να πουλά ή να ιδιοκαταναλώνει ηλεκτρική και θερμική ενέργεια που παράγεται από Ανανεώσμες Πηγές Ενέργειας.
Πλέον κάτοικοι, δήμοι, περιφέρειες και επιχειρήσεις μπορούν να έχουν άμεση εμπλοκή στην παραγωγή ενέργειας, την οποία και μπορούν να καταναλώσουν μειώνοντας το κόστος ρεύματος.
Σύμφωνα με το φιλόδοξο νομοσχέδιο που κατέθεσε στη Βουλή το υπουργείο Ενέργειας, μία ενεργειακή κοινότητα να μπορεί να παράγει, να πουλά ή να ιδιοκαταναλώνει ηλεκτρική και θερμική ενέργεια που παράγεται από Ανανεώσμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), όπως από αιολικά και φωτοβολταϊκά έργα, ή μονάδες βιοαερίου και βιομάζας.
Επίσης, θα μπορεί να δραστηριοποιηθεί στην προμήθεια ρεύματος και φυσικού αερίου, να εγκαθιστά συστήματα τηλεθέρμανσης και μονάδες αφαλάτωσης, αλλά και να εγκαθιστά και να διαχειρίζεται υποδομές και οχήματα εναλλακτικών καυσίμων (π.χ. ηλεκτρικά).
Δηλαδή, οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις θα μπορούν να μειώσουν το ενεργειακό τους κόστος, ενώ ακόμη και απλοί ιδιώτες θα έχουν τη δυνατότητα να περιορίσουν δραστικά τους λογαριασμούς ρεύματος.
Οι Δήμοι και οι Περιφέρειες θα μπορούν να χαράξουν μία τοπική ενεργειακή πολιτική, ενώ οι ενεργειακές κοινότητες μπορούν να έχουν κερδοσκοπικό ή μη κερδοσκοπικό χαρακτήρα.
Φορολογικά κίνητρα και χρηματοδότηση μέσω ΕΣΠΑ
Στο νομοσχέδιο προβλέπονται μέτρα στήριξης των Ενεργειακών Κοινοτήτων, τα οποία ξεκινούν από τους σταθερούς συντελεστές φορολογίας εισοδήματος για πέντε έτη, εκτός από τα μικρά νησιά, όπου η αντίστοιχη χρονική περίοδος επεκτείνεται στη δεκαετία.
Επίσης, οι Ενεργειακές Κοινότητες θα μπορούν να συμμετάσχουν σε προγράμματα του αναπτυξιακού νόμου και να αναζητήσουν χρηματοδότηση μέσω ΕΣΠΑ.
Δίνονται, παράλληλα, κίνητρα που αφορούν την εγκατάσταση και λειτουργία μονάδων ΑΠΕ και Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού και Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης (ΣΗΘΥΑ).
Ένα σημαντικό κίνητρο είναι πως οι Ενεργειακές Κοινότητες θα μπορούν να αξιοποιούν τον εικονικό ενεργειακό συμψηφισμό (virtual net metering), κάτι που προς το παρόν επιτρέπεται μόνο στους κατ’ επάγγελμα αγρότες και νομικά πρόσωπα δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου που επιδιώκουν κοινωφελείς ή άλλους δημοσίου ενδιαφέροντος σκοπούς.
Οι συγκεκριμένες μονάδες θα έχουν προτεραιότητα στην αδειοδότηση, θα απαλλάσσονται από το ετήσιο τέλος διατήρησης δικαιώματος κατοχής άδειας παραγωγής, ενώ θα καταβάλλουν μειωμένα ποσά εγγυητικών επιστολών για εγγραφή στο μητρώο συμμετεχόντων.
Θα απολαμβάνουν δε όρους προνομιακής συμμετοχής ή εξαίρεσης από τις ανταγωνιστικές διαδικασίες υποβολής προσφορών, θα απαλλάσσονται από το ειδικό τέλος 1,7% όταν συμμετέχει ΟΤΑ στην Ενεργειακή Κοινότητα, ενώ θα καταβάλλουν 60.000 ευρώ ως ελάχιστο κεφάλαιο για χορήγηση άδειας προμήθειας.
Ειδικότερα, έχουν δικαίωμα να ασκούν τις κάτωθι δραστηριότητες:
- Παραγωγή, αποθήκευση, ιδιοκατανάλωση ή πώληση ηλεκτρικής ή θερμικής ή ψυκτικής ενέργειας από σταθμούς Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α.
- Παραγωγή, Διανομή και προμήθεια θερμικής ή ψυκτικής ενέργειας
- Προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας ή φυσικού αερίου προς Τελικούς Πελάτες
- Διαχείριση πρώτης ύλης για την παραγωγή ενέργειας από βιομάζα ή βιορευστά ή βιοαέριο
- Προμήθεια για τα μέλη της ενεργειακών προϊόντων, ηλεκτροκίνητων οχημάτων και οχημάτων εναλλακτικών καυσίμων
- Ανάπτυξη, διαχείριση και εκμετάλλευση υποδομών εναλλακτικών καυσίμων και οχημάτων εναλλακτικών καυσίμων
- Εγκατάσταση και λειτουργία μονάδων αφαλάτωσης νερού με χρήση Α.Π.Ε. εντός της περιφέρειας που βρίσκεται η έδρα της Ε.Κοιν
Ακόμη δυνητικά μπορούν να ασκούν:
- Διαχείριση ή συμμετοχή σε προγράμματα χρηματοδοτούμενα από εθνικούς πόρους ή πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης
- Παροχή συμβουλών για τη διαχείριση ή συμμετοχή των μελών της σε προγράμματα χρηματοδοτούμενα
- Παροχή ενεργειακών υπηρεσιών
- Ενημέρωση, εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο για θέματα ενεργειακής αειφορίας
- Δράσεις για την αντιμετώπιση της ενεργειακής ένδειας σε ευάλωτους καταναλωτές ή πολίτες κάτω από τα όρια της φτώχειας, ανεξάρτητα αν είναι μέλη της ενεργειακής κοινότητας, όπως ενδεικτικά παροχή ή συμψηφισμός ενέργειας, ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών ή άλλα μέτρα που μειώνουν την κατανάλωση της ενέργειας στις κατοικίες των πολιτών αυτών
Ποιοι μπορούν να συμμετάσχουν σε Ενεργειακές Κοινότητες
Δικαίωμα συμμετοχής στις Ενεργειακές Κοινότητες έχουν φυσικά πρόσωπα με πλήρη δικαιοπρακτική ικανότητα, νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου ή νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου, Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού της ίδιας περιφερειακής ενότητας εντός της οποίας βρίσκεται η έδρα της Ε.Κοιν. ή επιχειρήσεις αυτών και Ο.Τ.Α. β΄ βαθμού εντός των διοικητικών ορίων των οποίων βρίσκεται η έδρα της Ε.Κοιν.
Κριτήρια εντοπιότητας
Τουλάχιστον το 50% συν ένα των μελών πρέπει να σχετίζονται με τον τόπο στον οποίο βρίσκεται η έδρα της Ε.Κοιν., και συγκεκριμένα τα φυσικά πρόσωπα – μέλη να έχουν πλήρη ή ψιλή κυριότητα ή επικαρπία σε ακίνητο το οποίο βρίσκεται εντός της περιφερειακής ενότητας της έδρας της Ε.Κοιν. ή να είναι δημότες δήμου της περιφερειακής ενότητας αυτής και τα νομικά πρόσωπα μέλη να έχουν την έδρα τους εντός της περιφερειακής ενότητας της έδρας της Ε.Κοιν.
Οι Ε.Κοιν. έχουν μη κερδοσκοπικό χαρακτήρα
Ο ελάχιστος αριθμός μελών των Ε.Κοιν. είναι:
- 5 στην περίπτωση που τα μέλη είναι νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου εκτός των Ο.Τ.Α ή νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου ή φυσικά πρόσωπα
- 2 στην περίπτωση Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού νησιωτικών περιοχών, με πληθυσμό κάτω από τρεις χιλιάδες εκατό (3.100) κατοίκους σύμφωνα με την τελευταία απογραφή
- 3 στην περίπτωση που τα μέλη είναι νομικά πρόσωπα δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου ή φυσικά πρόσωπα, εκ των οποίων τα δύο (2) τουλάχιστον να είναι Ο.Τ.Α.
Όσον αφορά τη διάθεση των κερδών, αυτά δεν διανέμονται στα μέλη, αλλά παραμένουν στην Ε.Κοιν. υπό τη μορφή αποθεματικών και διατίθενται για τους σκοπούς της με απόφαση της γενικής συνέλευσης.
Εξαίρεση οι Ε.Κοιν. κερδοσκοπικού χαρακτήρα
Οι Ε.Κοιν. δύνανται να έχουν κερδοσκοπικό χαρακτήρα κατ’ εξαίρεση και μόνο σε περίπτωση που συντρέχουν οι εξής προϋποθέσεις:
- τα μέλη της Ε.Κοιν. είναι τουλάχιστον δεκαπέντε (15)
- δέκα (10) προκειμένου για Ε.Κοιν. με έδρα σε νησιωτικό δήμο
- καθώς και εάν το 50% συν ένα εξ αυτών είναι φυσικά πρόσωπα.
Σε αυτή την περίπτωση το υπόλοιπο των καθαρών κερδών μετά την αφαίρεση των αποθεματικών διανέμεται στα μέλη.
Συνεταιριστικές μερίδες
Για όλες τις Ε.Κοιν ισχύει ότι πέραν της υποχρεωτικής συνεταιριστικής μερίδας, κάθε μέλος μπορεί να κατέχει και μία ή περισσότερες προαιρετικές συνεταιριστικές μερίδες, με ανώτατο όριο συμμετοχής του στο συνεταιριστικό κεφάλαιο το 20%.
Μόνη εξαίρεση αποτελούν οι Ο.Τ.Α. που μπορούν να συμμετέχουν στο συνεταιριστικό κεφάλαιο με ανώτατο όριο το 40%, καθώς και με ανώτατο όριο συμμετοχής το 50% για τους Ο.Τ.Α. α’ βαθμού νησιωτικών περιοχών με πληθυσμό κάτω από τρεις χιλιάδες εκατό (3.100) κατοίκους, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή.
Όσον αφορά τη μεταβίβαση συνεταιριστικής μερίδας σε μέλος ή σε τρίτο πρόσωπο γίνεται μόνο ύστερα από συναίνεση του διοικητικού συμβουλίου.
Δυνατότητα δημιουργίας Ενώσεων – Ομοσπονδίας
Τουλάχιστον πέντε Ε.Κοιν. με έδρα στην ίδια Περιφέρεια, μπορούν να συστήσουν ένωση ενεργειακών συνεταιρισμών, με σκοπό το συντονισμό και την προώθηση των δραστηριοτήτων τους.
Η Γενική Συνέλευση της ένωσης των ενεργειακών συνεταιρισμών απαρτίζεται από τους αντιπροσώπους των Ε.κοιν. που συμμετέχουν στην ένωση.
Οι ενώσεις ενεργειακών συνεταιρισμών όλης της χώρας, δύνανται επιπλέον, να συστήσουν Ομοσπονδία Ενεργειακών Συνεταιρισμών της Ελλάδας, με σκοπό τον συντονισμό και την καλύτερη εκπροσώπηση του ενεργειακού συνεταιριστικού κινήματος της χώρας.
Στη γενική συνέλευση της Ομοσπονδίας των Ενεργειακών Συνεταιρισμών της Ελλάδας, προβλέπεται η συμμετοχή όλων των ενώσεων ενεργειακών συνεταιρισμών, με δύο αντιπροσώπους η καθεμία.
Οικονομικά Κίνητρα και Μέτρα Στήριξης των Ε.Κοιν.
Δυνατότητα Συμμετοχής σε προγράμματα του Αναπτυξιακού Νόμου
Κίνητρα για σταθμούς ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ
Ειδικές προϋποθέσεις και όροι προνομιακής συμμετοχής ή εξαίρεσης από τις ανταγωνιστικές διαδικασίες υποβολής προσφορών Μειωμένες Χρεώσεις για σταθμούς ΑΠΕ που συμμετέχουν στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας (Φο.Σ.Ε.Τε.Κ.)
Απαλλαγή από την υποχρέωση καταβολής του Ετήσιου τέλους διατήρησης δικαιώματος κατοχής άδειας παραγωγής
Μειωμένο ύψος εγγυητικών επιστολών που απαιτούνται κατά την αδειοδότηση
Προτεραιότητα κατά την αδειοδότηση
Απαλλαγή από το ειδικό τέλος του 1,7%, όταν συμμετέχει ΟΤΑ στην Ε.Κοιν.
Κίνητρα για συμμετοχή στην αγορά – προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας
Ελάχιστο κεφάλαιο για χορήγηση άδειας προμήθειας: 60.000€
Μειωμένα ποσά εγγυητικών επιστολών για εγγραφή στο μητρώο Συμμετεχόντων
Επιτρέπεται η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σταθμών και σταθμών μικρών ανεμογεννητριών από Ε.Κοιν. για την κάλυψη ενεργειακών αναγκών των μελών τους με εφαρμογή εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού (Virtual Net Metering με μέλη της Ε.Κοιν).
Eιδικοί όρους για τις Ε.Κοιν. που λειτουργούν ως Φορείς Εκμετάλλευσης υποδομών Φόρτισης Η/Ο.
Ειδικές προβλέψεις για Ε.Κοιν. που θα αδειοδοτούν σταθμούς θερμικής ενέργειας για τηλεθέρμανση
Παραδείγματα δυνητικών Ε.Κοιν. – Παραδείγματα σε Αστικές Περιοχές
Φ/Β NET METERING
Οι ιδιοκτήτες ή χρήστες των διαμερισμάτων μιας πολυκατοικίας δημιουργούν μία Ενεργειακή Κοινότητα προκειμένου να εγκαταστήσουν ένα φωτοβολταϊκό σύστημα ή και μία ανεμογεννήτρια σε ένα ακίνητο που μπορεί να βρίσκεται ακόμη και σε κάποια άλλη περιοχή και εφαρμόζουν εικονικό ενεργειακό συμψηφισμό της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας από το φωτοβολταϊκό σύστημα ή την ανεμογεννήτρια με τις καταναλώσεις των διαμερισμάτων της πολυκατοικίας.
Με αυτόν τον τρόπο οι ιδιοκτήτες ή χρήστες των διαμερισμάτων/μέλη της ΕΚΟΙΝ θα λαμβάνουν μειωμένο λογαριασμό ηλεκτρικής ενέργειας.
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗΣ
Οι ιδιοκτήτες ή χρήστες των διαμερισμάτων μιας πολυκατοικίας δημιουργούν μία Ενεργειακή Κοινότητα προκειμένου να συμμετάσχουν σε πρόγραμμα ενεργειακής αναβάθμισης της πολυκατοικίας.
ΔΡΑΣΕΙΣ ΕΥΑΛΩΤΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ
Τρεις ΟΤΑ, δημιουργούν μία Ενεργειακή Κοινότητα, προκειμένου να εγκαταστήσουν ένα φ/β σύστημα ή και μία α/γ και να εφαρμόσουν εικονικό ενεργειακό συμψηφισμό της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας από το φ/β σύστημα ή την α/γ με τις καταναλώσεις τους και καταναλώσεις ευάλωτων καταναλωτών ή πολιτών που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας.
Παραδείγματα Ενεργειακών Κοινοτήτων
Πηγή: protothema.gr